سوجان، وفادار به ارزش‌ها و سنن گیلان  

رئیس سازمان صداوسیما در مراسم تقدیر از دست‌اندرکاران مجموعه نمایشی «سوجان» بر لزوم استفاده بیشتر از ظرفیت‌ استان‌ها در تولید سریال‌های تلویزیونی تاکید کرد.

دکتر جبلی، رئیس رسانه ملی در این نشست با اشاره به خاطره‌ بازدید از پشت‌صحنه مجموعه نمایشی سوجان عنوان کرد: روزی که توفیق پیدا کردم در هوای شرجی شمال کشور به پشت‌صحنه تصویربرداری این مجموعه نمایشی سر زدم، شاهد بودم عوامل در چه شرایط دشواری مشغول کار هستند. شرایطی که با وجود آنها به نظر می‌رسید پروژه با سختی به پایان برسد.

وی افزود: برای تولید این این سریال، تهیه‌کننده و کارگردان صبر زیادی به خرج دادند و دست‌اندازهای مدیریتی را تحمل کردند تا کار را به سرانجام رساندند. این همت و صبوری خداقوت دارد.

رئیس سازمان صداوسیما بیان کرد: همیشه رقابتی میان تولیدات سیمافیلم و استان‌ها وجود دارد. سیمافیلم امکانات خوبی دارد اما استان‌ها برای اینکه بتوانند توانایی خود را به اثبات برسانند باید با تلاش بیشتری بجنگند. در این دوره به ۱۰ تا ۱۵ استان سفر کردم و گنجینه هنرمناطق مختلف کشور را از نزدیک دیدم. باید بگویم بازیگران، تهیه‌کنندگان، کارگردانان و هنرمندان توانمند بسیاری در استان‌ها حضور دارند که می‌توانند بدون اتکا به تهران آثار نمایشی باکیفیت بسازند. باید بیشتر از گذشته ظرفیت استان‌ها در تولیدات نمایشی به کار گرفته شود. متاسفانه عدم توجه به این ظرفیت‌ها، ظلم تاریخی بوده که صورت گرفته است. تجربه ثابت کرده است که اتفاقا این قصه‌ها اگر باکیفیت ساخته شوند، مخاطبان بیشتری را جذب خواهند کرد؛ نظیر سریال سوجان که با ویژگی‌هایش توانست بینندگان بسیاری را از سراسر ایران با خود همراه کند. این مجموعه نمایشی هم زیبایی‌های زندگی در استان سرسبز گیلان را به تصویر کشید و هم خرده فرهنگ‌های بومی این منطقه را به نمایش گذاشت.

تنیدن در تار و پود تاریخ 

بعضی آثار صرفا پشت زیبایی‌های جغرافیای شمال کشور پنهان می‌شوند، اما سوجان ضمن وفاداری به طبیعت آن خطه، سنت‎‌ها و واقعیت‌های ارزشمند و افتخارآمیز گیلان را هم به تصویر کشید. سنت عزاداری، عروسی، نهضت میرزا کوچک‌خان، برادری و یاوری مردمان در کار شالیزار و یادی از علمای گرانقدر گیلان مثل آیت‌الله سید حسین رودباری بخشی از این ارزش‌ها هستند که در دل قصه‌ای تماشایی به نمایش درآمدند. همانطور که می‌دانیم بهترین روش برای پرداختن به تاریخ معاصر و رویدادهای سیاسی عبور آن از جهان داستان است؛ به‌طوری‌که سایه رویدادها را روی قصه ببینیم. به این شکل مخاطب کنجکاو می‌شود تا درباره آن دوره تاریخی اطلاعات بدست بیاورد. سوجان با تنیدن وقایع تاریخی سالهای 1310 الی 57 با قصه خود چنین کرد. از طرف دیگر سریال فضایی زنانه دارد که باعث می‌شود خانم‌ها با آن ارتباط عمیقی برقرار کنند. زن قدرتمند ایرانی خود را در این قصه می‌بیند و این نیز یکی دیگر از ویژگی‌های درخور توجه سریال است.

رئیس رسانه ملی در ادامه توضیح داد: در نظرسنجی‌ای از مخاطبان پرسیدند که چقدر خود را در سریال‌های تلویزیونی می‌بینند؟ ۶۴ درصد گفتند خودشان را در این آثار ندیدند. پرسش دیگر این بوده که چقدر علاقه دارید در سریال‌ها، شهر و فضای زندگی خود را تماشا کنید؟ بالای ۷۰ درصد گفتند ترجیح می‌دهند چنین چیزی را مشاهده کنند. در مجموعه‌های نمایشی، بیشتر قصه‌هایی که در تهران و فضای آپارتمانی می‌گذرد را شاهد بودیم، اما باید بیش از این وارد عمق زندگی اقوام ایرانی با لهجه‌های متنوع و داستان‌های بومی‌شویم. درباره همین گیلان می‌توان سوژه‌های بسیاری را پیشنهاد داد. شخصیت‌هایی همچون سیده ملک خاتون (همسر فخرالدوله دیلمی‌که در دوره‌ای ابن‌سینا را تحت حمایت خود می‌گیرد)، گوهرشاد خانم بنت کیارستم، شهید ناصر پیروی، شهید رشید غفاری (جنگلبان)، غلامرضا حیدری (محیط‌‌بان)، روزبه فقیه‌کیا (نجات‌غریق)، محمود نامجو، دکتر معین، سیروس قایقران و... قابلیت تبدیل شدن به مجموعه‌‌های نمایشی را دارند.

وی همچنین با اشاره به ظرفیت‌های کشاورزی این استان ومحصولاتی نظیر زیتون، صیفی‌جات، برنج، مرکبات و... به کار ارزشمند یک جوان تالشی اشاره کرد که توانسته است، بازار کرفس کشور همسایه را از سیطره رژیم صهیونیستی دربیاورد. رئیس رسانه ملی در ادامه با معرفی کتاب «رقص روی یک پا» که درباره اسماعیل یکتایی لنگرودی و شهید غلامرضا سعیدی و رزمندگان لنگرودی دفاع مقدس، این کتاب را هم اثری درخور برای تبدیل شدن به یک مجموعه فاخر نمایشی عنوان کرد.

پاسخ به ۳۵۰ تماس در ۱۶۲ 

این نشست در شرایطی برگزار شد که پیش از آن، جمعی از بازیگران، تهیه‌کنندگان و کارگردان مجموعه نمایشی «سوجان» در مدت حضور یک‌ ساعت و نیمه خود در ۱۶۲ به حدود ۳۵۰ تماس پاسخ دادند و از استقبال مخاطبان  این سریال و تجربه حضورشان در اداره‌کل روابط عمومی‌گفتند.

 در ادامه این نشست محسن برمهانی، معاون سیما درخصوص موفقیت سریال استانی سوجان در بعد ملی مطرح کرد: یک سریال در استان گیلان ساخته شد که عوامل حرفه‌ای در آن نقش استادانه داشتند، اما از عوامل محلی هم بهره برد. این مجموعه نمایشی به حدی حرفه‌ای کار شد که به پخش از یک شبکه پرمخاطب سراسری رسید. در واقع آنقدر از لحاظ ارزش هنری و دراماتیک در سطح بالایی قرار دارد که به این شکل مورد توجه واقع شد و در نهایت نیز در رقابت با سریال‌های پرمخاطب سیما در جذب بیننده به موفقیت رسید. این نشان می‌دهد چه کار درست و دقیقی در معاونت استان‌ها و همچنین توسط عوامل این مجموعه انجام  شده است که دست‌مریزاد دارد.
علیرضا کیخا، معاون امور استان‌های رسانه ملی هم ضمن تبریک اعیاد شعبانیه بیان کرد: در اولین جلسه کاری که حدود پنج ماه قبل با تهیه‌کننده و کارگردان این مجموعه نمایشی داشتیم، قول دادند سریالی فاخر از آب دربیاید. اول باور نکردم و گفتم شاید می خواهند من را در ابتدای کار دلگرم کند اما متن قوی و بازیگران زبردست باعث شد آمار مخاطبان سریال هر هفته بالا برود. سوجان توقع ما را از تولیدات استان‌ها بالا برد. سریال 39.2 درصد مخاطب و ۸۷ درصد رضایت مخاطبان را داشته است. این روزها که سریال‌هایی در سیستان‌وبلوچستان، یزد و... در حال تولید داریم به این فکر می‌کنم که آیا می‌توانند با  این عدد رقابت کنند یا نه. کیخا همچنین در این نشست از سید رسول منفرد، مدیر حوزه هنری استان گیلان، برای همکاری با این پروژه تشکر کرد.

 تقاضای ساخت یک شهرک سینمایی

تقی ربانی، مدیرکل صداوسیمای مرکز گیلان نیز با ارجاع به سخنی از دکتر جبلی، ساخت سریال در استان‌ها را مصداق عدالت گستری عنوان کرد. وی درباره مجموعه نمایشی سوجان و تولید آن در گیلان گفت: نعمات خداوندی درباره گیلان تمام شده است. در سریال سوجان قاب نقاشی گونه‌ای از این گیلان را دیدیم که در جذب مخاطب موثر بود. این ظرفیت می‌تواند بیش از این مورد استفاده قرار گیرد. ربانی در ادامه خواستار راه‌اندازی یک شهرک سینمایی در گیلان شد و بیان کرد: در راستای تولیدات بیشتر و حرفه‌ای‌تر خوب است که شهرک سینمایی در گیلان داشته باشیم. با این کار در بحث هزینه و دکور گامی رو به جلو برداشته خواهد شد. وی همچنین با استقبال مخاطبان از سوجان، از رئیس رسانه ملی رخصت خواست تا مقدمات تولید فصل دوم این سریال مهیا و آغاز شود.

آمار 250 میلیونی در فضای مجازی

احسان نوروززاده، مدیرداده کاوی اداره کل تحقیق و توسعه معاونت فضای مجازی در بخشی از این مراسم گزارشی از نتایج پایش و تحلیل رفتار مخاطب در فضای مجازی پیرامون مجموعه «سوجان» ارائه کرد. طبق این نتایج تعداد ۲۰ هزار محتوای تقطیع شده از این سریال در شش بستر تلگرام، اینستاگرام، ایتا، بله، روبیکا و یوتیوب منتشر شده، در مجموع 250 میلیون بازدید و مصرف را به خود اختصاص داده است.

این میزان انتشار و مصرف، سریال سوجان را به دومین سریال از حیث انتشار و سومین سریال رسانه ملی از حیث مصرف در سال 1403 تبدیل کرده است. مجموعه تلویزیونی آقای قاضی و طوبی به ترتیب حدود 500 و 400 میلیون بازدید را در زمان پخش داشته است. در این گزارش، ابتدا محتواهای تقطیع شده سریال سوجان که در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی منتشر شده‌اند، شناسایی و سپس میزان مصرف آن‌ها محاسبه شده است. این تحلیل با استفاده از ابزارهای دقیق داده‌کاوی و بررسی‌های عمیق تحلیلگران شبکه‌های اجتماعی مستقر در اتاق وضعیت معاونت فضای مجازی رسانه ملی انجام شد. در آمار ارائه شده، صرفا مصرف و بازدید محتوای ویدئویی در این پلتفرم‌ها مدنظر بوده است. همچنین محتوا با رویکرد مثبت نسبت به سریال در محاسبات آمده است.

مهدی کریمی، تهیه کننده سریال سوجان ضمن تشکراز همکارانش برای همراهی با او در ساخت این سریال گفت: اکر همت عوامل نبود نمی‌توانستیم از این اثر به نیکی یاد کنیم. بازیگران همدلانه ما را یاری کردند.

حسین تبریزی، کارگردان سریال سوجان هم با با بیان تشکر از عوامل از سریال، عنوان کرد: سه سال و هشت ماه درگیر این کار بودم. در این مدت چندین پروژه پیشنهادی داشتم، اما به قدری فیلمنامه سوجان برایم جذاب بود و فضیلتی که در آن برای بانوان قائل شده بود، برایم اهمیت و جذابیت داشت که ترجیح دادم پای این کار بمانم.

بهمن دان، بازیگر نقش خان در فاز گذشته سریال از حاضران در این مراسم بود. وی گفت: استقبال مخاطبان را که دیدم به حسین تبریزی پیام دادم و گفتم گل طلایی زدی چون مردم در این ساعت پای تلویزیون ملی خودمان می نشینند و سریالت را می‌بینند. باید از این سریال‌ها بیشتر ساخته شود.

غزاله اکرمی، بازیگر نقش سوجان تجربه شنیدن نظرات مخاطبان در واحد 162 را جذاب توصیف کرد و گفت: اینکه نوجوانی 13-14 ساله در ارتباط تلفنی از فرط هیجان اشک می‌ریخت، احساس زیادی را به من منتقل کرد. شنیدن صدای مخاطبان خستگی را از جانمان شست. وی خطاب به تبریزی از او تشکر کرد و ادامه داد: گاهی از سر خستگی و بی‌تجربگی در طول کار توانم کم می‌شد، آقای تبریزی به من می‌گفتند صبور باش. من چیزی را به تو سپردم که بعدا متوجه ارزشش می‌شوی. آقای تبریزی ممنونم که نقش سوجان را به من سپردید.

تلویزیون خانه من است

افشین غیاثی، بازیگر نقش جاوید گفت: من سابقه ۲۰ ساله تئاتر دارم ولی تازه با سریال سوجان دیده شدم. در سینما و پلتفرم‌ها، کارگردان‌ها به بازیگران جوان اعتماد نمی‌کنند. از طرفی بعضی به طعنه می‌گویند مواظب باش تلویزیونی نشوی! اما من می‌گویم تلویزیون خانه من است.

جذب مخاطبان نوجوان و جوان

حدیث نیکرو، بازیگرنقش مادرحوا اظهار کرد: یک ساعت با مخاطبان حرف زدم و در این مدت هیچ کس ناراضی نبود. نقش من در قسمت ۴۰ با مرگ مادر حوا تمام شد و تنها اعتراضی که مخاطبان داشتند این بود که چرا این شخصیت از قصه حذف شد. وی ادامه داد: مخاطبان بسیاری از گروه سنی ۱۰ تا ۲۰ سال تماس گرفتند که این نشان می‌دهد نوجوانان و جوانان بسیاری به تماشای سریال جذب شدند.

رضا توکلی، دیگر بازیگر سریال هم عنوان کرد: ابتدا برای نقش پدر قربان یا پدر سوجان انتخاب شدم اما تقدیر جور دیگری رقم خورد تا در نقش دیگری همراه مخاطبان سریال باشم.

حضور در تلویزیون به خاطر مادرم

مسعود سخاوت‌دوست، آهنگساز سریال آغاز همکاری‌اش با سریال‌های تلویزیونی را چنین شرح داد: روزی مادرم گفت تو چه کاره هستی؟ گفتم آهنگساز فیلم. گفت پس چرا من کارهایت را نمی‌بینم. به خاطر او، کنار کار سینما، آهنگسازی برای سریال‌های تلویزیونی را هم با «دلدادگان» شروع کردم. تلویزیون نظام تربیتی دیگر و مخاطب دیگری دارد که اگر به آن توجه نشود ممکن است ریزش کند، جلوی تهاجم فرهنگی را باید با فرهنگ گرفت و در این خصوص لازم است بیشتر به موسیقی ایرانی در آثار تلویزیونی بها داده شود.

زهرا جهرمی، بازیگر نقش طلا و بازیگردان سریال هم که پیش از این به عنوان مجری در تلویزیون حضور داشته، بیان کرد: بعد از هشت سال فرصت شد مجدد به تلویزیون بیام. قبلاً در قامت مجری در خدمت مخاطبان بودم و امروز به عنوان بازیگر انرژی فوق‌العاده‌ای از مخاطبان دریافت کردم. خوشحالم که توانستم در این جمع حضور داشته باشم و همچنین صدای بینندگان را بشنوم.

مهران ضیغمی، بازیگری که از کودکی وارد عرصه هنرپیشگی شده بیان کرد: زمانی که تولدی دیگر را بازی می‌کردم خوشحال بودیم سریال‌مان پربیننده است، اما آن زمان مردم چاره‌ای جز دیدن تلویزیون نداشتند. حالا وقتی سرمان را بالا می‌گیرم که مردم با داشتن انتخاب‌های متنوع سریال‌مان را تماشا کنند. سوجان چنین کرد. گیلان و سیستان و بلوچستان دو فرهنگ متفاوت و فاصله جغرافیایی زیادی دارند، وقتی از آن منطقه مخاطبان زنگ زدند و به سوجان ابراز لطف داشتند واقعا باید به خود ببالیم.

مهدی علیپور، بازیگر نقش امیر در این سریال با بیان اینکه کارش را با صدابرداری آغاز کرده و سال‌های سال است با بازیگری ادامه داده، عنوان کرد: خوشحالم در تلویزیون بازی می‌کنم چون وقتی به جاهای مختلف سفر می‌کنم متوجه می‌شوم مردم از طریق تماشای تلویزیون من را می‌شناسند.

علی مرادی، بازیگر نقش قربان هم با تشکر از تهیه‌کنندگان سریال و کارگردان سوجان گفت: در این سه سال کم نگذاشتم. تلاش و تمرین بسیاری کردم تا نقش همان چیزی شود که آقای تبریزی از من خواسته بود.

پریسا دوستی، بازیگر نقش انیس با اشاره به پیامی‌که از یک مخاطب در واحد ۱۶۲. اداره کل روابط عمومی ،دریافت کرده است گفت: خواهشمندم به خواست مخاطبان به عنوان نبض اصلی کار هنر توجه کنید.

 شیرین محسنی، بازیگر نقش زیبا (مادر قربان) هم با تشکر از تهیه‌کنندگان برای حمایت از پروژه و همچنین تبریزی، کارگردان سریال برای انتخاب او گفت: از سال 1389 در گیلان مشغول کار بازیگری هستم. در چند سریال هم بازی کردم اما هیچ‌کدام به اندازه سوجان دیده نشد. با این سریال میان مخاطبان شناخته شدم.

 میثم آهنگری، سیدمهرداد ضیایی، اتابک نادری، نسرین نکیسا، ساغر عزیزی، فرج‌الله گل‌سفیدی، سیروس کفاش، فریبا خلیلی، زهره رفیعی، محمد بدرلو و... برخی دیگر از چهره‌های حاضر در این مراسم بودند که در پایان با حضور رئیس رسانه ملی از آنان تقدیر شد.